Mersin'de inşası 2018 yılından bu yana devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali İlk Nükleer Yakıt Getirme Töreni, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in video konferans yöntemiyle katılımıyla gerçekleşti.&nbsp;<div dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rusya Atom Enerjisi Kurumu'nun (Rosatom) "Yap-İşlet-Sahip Ol" modeliyle üstlendiği ve inşası devam eden tesisin, anlaşma kapsamında inşası 2025’e kadar devam edecek.</div>Neden önemli?&nbsp;İlk ünitenin devreye alınması için çalışmaların tamamlanmak üzere olduğu projede, bugün taze nükleer yakıtın tesise gelmesiyle santralin "nükleer tesis" statüsü kazanması ve projede "kritik" bir aşamanın daha tamamlanması bekleniyor. Tam kapasite devreye girdiğinde yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretecek santralin, tek başına Türkiye'nin elektrik talebinin %10'unu karşılaması öngörülüyor.Dahası:&nbsp;Türkiye'ye getirilecek yakıt çubukları, Akkuyu'nun faaliyete geçmesiyle 1,5 yıl boyunca elektrik üretiminde kullanılacak. Kullanım ömrünü tamamlayan nükleer yakıt çubukları önce reaktör bölgesinde hazırlanan bir havuzda soğutma işlemine alınacak. Ardından da hazırlanan özel bir yerde muhafaza edilecek. Yakıt çubuklarıyla kullanım süresince 124 bin 500 vagon kömürden elde edilen enerjiye eş değerde ısıdan, karbondioksit salımı olmaksızın elektrik üretilecek.Arka plan:&nbsp;Türkiye ile Rusya arasında 12 Mayıs 2010'da imzalanan hükümetler arası anlaşma kapsamında Mersin'in Gülnar ilçesine bağlı Büyükeceli bölgesinde yapımı devam eden Akkuyu'nun birinci ünitesinin temeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin'in video konferans yöntemiyle katıldığı törenle 3 Nisan 2018'de atıldı. Böylece, ilk ünitenin inşasına ilişkin tam kapsamlı inşaat çalışmaları resmen başladı.Gözaltılar:&nbsp;Akkuyu Nükleer Santrali'ni protesto etmek amacıyla çevre aktivisti bir grup, santralin çevresinde bir araya geldi. Türkiye İşçi Partisi Mersin Milletvekili Adayı Doç. Dr. Hakan Güneş'in de yer aldığı grupta Güneş ve ekoloji aktivisti Turan Timuçin gözaltına alındı. Gözaltılar, saat 14:20 itibarıyla serbest bırakıldı.Eleştiri:&nbsp;DW Türkçe'ye konuşan Makine Mühendisleri Odası Nükleer Enerji İzleme Komisyonu Üyesi Oğuz Türkyılmaz da santralin propaganda aracı olarak kullanıldığını "Bu bir nükleer santral açılışı değil. Burada yapılmak istenen seçimler öncesinde tamamen propaganda amaçlı bir algı mühendisliği çalışması" ifadeleriyle vurguluyor. Türkyılmaz, Akkuyu'nun açılması için öncelikle inşaatının tamamlanmış olması, bunun ardından da hem ilgili yerel otorite yani Nükleer Düzenleme Kurumu hem de Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu tarafından açılabileceğine dair bir belgelendirme yapılması gerektiğini söylüyor.Açıklamalar: Video konferans yöntemiyle törene katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2028'e kadar tüm üniteleri hizmete girecek santralin 35 milyar kilovatsaat elektrik üreteceğini ve Türkiye'nin elektrik tüketiminin %10'unu karşılayacağını ifade etti. "Avrupa Komisyonu, nükleer enerjiyi 'yeşil enerji' kabul ederek, tereddütleri gidermiştir" açıklamasında bulunan Erdoğan, "farklı bölgelerde inşa etmeyi planladığımız 2. ve 3. nükleer santrallerimiz için en kısa sürede harekete geçeceğiz" dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Türkiye nükleer güç sahibi ülkeler ligine yükseldi." dedi.Bununla birlikte: Rusya Devlet Başkanı Putin ise, "Türk-Rus tarihinin en büyük ortak projelerinden birisi olan Akkuyu NGS, ülkelerimiz arasındaki komşuluk ilişkilerine katkı sağlayacak" şeklinde konuştu.

Aposto Günsonu

Akkuyu Nükleer Santrali’nin Yakıt İkmal Töreni saat 16.00'da gerçekleşti. Törene Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin video konferans yöntemiyle katıldı. 

Akkuyu Nükleer Güç Santrali'ne ilk yakıt töreni

Akkuyu Nükleer A.Ş., 26 Temmuz'da Mersin'de inşaatı devam eden ve en büyük hissedarı Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu (Rosatom) olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali&nbsp;(ANGS) projesinin ana yüklenicisi olan Titan-2 IC İçtaş ile sözleşmesini feshettiğini açıkladı. Titan-2 IC İçtaş'ın %50-50 hissedarlarının ise IC İbrahim Çeçen Yatırım Holding'in inşaat şirketi IC İçtaş İnşaat ve Rusya merkezli Titan-2 şirketi olduğu aktarıldı.Rosatom, Akkuyu Nükleer'in, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına uygun olarak kurulduğu ve Türkiye'de tüzel kişiliği olduğu belirtilen Rusya merkezli Titan-2 şirketinin hissedarı olduğu bir şirket olan TSM Enerji'ye devredileceğini bildirdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Fesih işlemi hukuka aykırı"</h2>IC İçtaş ise bu durumun "hem Türkiye Cumhuriyeti hukukuna hem de uluslararası hukuka aykırı olduğunu"&nbsp;belirtti. Bunu bir "oldu bittiye getirme çabası" olarak değerlendiren şirket şu açıklamayı yaptı:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Tüm Mühendislik, Tedarik ve İnşaat işlerinin (EPC) tek bir Rus şirketine hileli, hukuk tanımaz bir şekilde verilmesi; projenin yönetimindeki Türk şirketlerinin varlığını bir oldu bittiye getirerek bitirmeye, projenin yönetim kadrolarında yer alan 3 bine yakın Türk personeli ve bu kadronun yönetiminde çalışan %93’ü Türk 25 bin kişilik çalışan kadromuzu tasfiye ederek Türk şirketlerini sadece standart inşaat işleri yapan alt taşeron seviyesine indirgemeye çalışmaktır."</blockquote>IC İçtaş, aynı zamanda Akkuyu Nükleer'in açıklamalarının gerçeğini yansıtmadığını, sahadaki işlerin durdurulduğunu ve çalışanların mağduriyetinin önlenmesi için ücretli izne gönderildiğini aktardı. Bloomberg'e konuşan şirket yetkilileri, sözleşmenin feshine yönelik hem Türkiye'de hem Londra'da yasal işlem başlatacaklarını duyurdu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Rosatom, 5 Ağustos'taki açıklamasında "IC İçtaş'ın projenin kalitesini ve teslim süresini etkileyen sözleşme ihlalleri yaptığını ve iş güvenliğine dair endişelerin olduğunu"&nbsp;belirtti. Ayrıca "projede çalışan tüm Türk taşeronların sözleşmelerinin yenilendiğine veya en yakın zamanda yenileneceğine" dikkat çekti. Türkiye vatandaşı olan çalışanların ücretlerine %35 zam yapıldığı haberi de bu açıklamaların ardından geldi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Taahhütler neydi?</h2>Mayıs 2021'de CHP’den Ahmet Akın'ın "Projeden alınacak elektriğin 3 kat pahalıya geleceğine dair iddiasını" araştıran <a fr-original-style="" href="https://www.dogrula.org/dogrulamalar/akkuyu-nukleerin-elektrigi-3-kat-pahaliya-gelecek-iddiasi/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Doğrula.org</a>'da yer alan habere göre, 2010'da Resmî Gazete'de yayımlanan kararla Türkiye, nükleer santral çalışır ve elektrik üretir duruma geldikten sonra en az 15 yıl boyunca iki güç ünitesinden üretilen elektriğin %70'ini, diğer iki güç ünitesinden üretilen elektriğin %30'unu kilovatsaati 12,35 sentten alma taahhüdü vermişti. Üstelik bu meblağın 15,33 sente kadar arttırılabileceği yazıyordu.&nbsp;"Resmî Gazete'nin yayımladığı tarihe en yakın bulabildiğimiz tarih 2011 Aralık ayına baktığımızda elektriğin günlük fiyatının kilovatsaatte genelde 8 ila 11 sent arasında olduğunu gördük." ifadelerini kullanan Doğrula.org, araştırmasından yola çıkarak iddianın doğru olduğu sonucuna varmıştı. O dönemde, Türkiye'nin enerji ihtiyacının yaklaşık %10'unun bu projeyle karşılanmasının hedeflendiği aktarılmıştı.Proje sözleşmesinin yapıldığı 2010'da, Türkiye'de üretilen elektriğin kuruluşlara göre dağılımı ise şöyleydi:<img src="https://images.aposto.com/2022/7/2/1660075884007.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.14" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">EPDK'nin Türkiye Elektrik Enerjisi 10 Yıllık Üretim Kapasite Projeksiyonu raporu1 Temmuz 2022'den itibaren geçerli olacağı açıklanan son verilere göre ise "mesken olarak kullanılan; müstakil binalar, apartmanlar ve apartman içindeki bağımsız bölümler, konut kooperatifleri ve konut siteleri gibi alanları kapsayan 'tek terimli tek zamanlı alçak gerilim mesken tarifesi'" dikkate alındığında elektrik birim fiyatı, Türkiye'de ilk 240 kilovatsaat enerji için 1,45 lira. Şu an 17,91 Türk lirası seviyesinde seyreden dolar kuruna göre hesaplama yaptığımızda elektriğin kilovat saati 0,08 dolara denk geliyor. Bu durumda, şu anki elektrik tarifesinin Akkuyu NGS projesi sonucunda satın alınacağı taahhüt edilen elektrikten daha ucuz olduğunu söylemek yanlış olmayacak.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye'de elektriğin ne kadarı Rusya'dan sağlanıyor?</h2>Türkiye'de son yıllarda yüksek sıcaklıkların da etkisiyle hidroelektrik santrallerinin doluluk oranlarının düştüğü ve elektrik üretiminde doğal gaz çevrim santrallerinin öne çıktığı belirtilmişti. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın son verileri, 2021'de elektrik üretiminin %32,7'sinin doğal gazdan, %31,4'ünün kömürden, %16,8'inin hidrolik enerjiden, %9,4'ünün rüzgardan, %4'ünün güneşten, %3,2'sinin jeotermal enerjiden ve %2,4'ünün diğer kaynaklardan elde ettiğini ortaya koydu. BBC Türkçe'nin yıl sonunda yayımlanan haberiyse, devlete bağlı Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nin (EÜAŞ) altı doğal gaz çevrim santralini bünyesinde bulundurduğunu ve İstanbul, Tekirdağ, Bursa ve Lüleburgaz'daki bu santrallerin ciddi bir bölümünde elektrik üretiminin Rusya'dan gelen doğal gazla sağlandığını aktardı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;KPMG Türkiye ile Enerji IQ'nun hazırladığı "Enerji Sektörel Bakış 2022" raporu, elektrik üretiminde kullanılan doğal gazın payının geçtiğimiz iki yıla kıyasla artarak %33 olarak gerçekleştiğini ortaya koydu. Türkiye'deki doğal gaz talebinin %99'undan fazlasının ise ithalat ile karşılandığını ve doğal gaz ithalatında ilk sırayı Rusya'nın aldığını belirten rapora göre, Türkiye 2021'de ithal ettiği 58,70 milyar metreküp doğal gazın %44,87'sine karşılık gelen 26,34 milyar metreküp doğal gazı Rusya Federasyonu'ndan ithal <a fr-original-style="" href="https://home.kpmg/tr/tr/home/gorusler/2022/04/enerji-sektorel-bakis.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">etti.</a></li></ul>

Aposto Gündem

Akkuyu'da neler oluyor?

• IC İçtaş, Akkuyu Nükleer ile yaptığı Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi sözleşmesinin feshinin, uluslararası hukuka ve Türkiye Cumhuriyeti hukukuna aykırı olduğunu söyledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne dedi?&nbsp;Şirket, "Tüm mühendislik, tedarik ve inşaat işlerinin tek bir Rus şirketine hileli, hukuk tanımaz bir şekilde verilmesi, projenin yönetimindeki Türk şirketlerinin varlığını bir oldu bittiye getirerek bitirmeye, projenin yönetim kadrolarında yer alan 3 bine yakın Türk personeli ve bu kadronun yönetiminde çalışan %93'ü Türk 25 bin kişilik çalışan kadromuzu tasfiye ederek Türk şirketlerini sadece standart inşaat işleri yapan alt taşeron seviyesine indirgemeye çalışmaktır." açıklamasında bulundu.</li></ul>

• Akkuyu Nükleer'in,&nbsp;Akkuyu Nükleer Güç Santrali (ANGS) projesi için IC İçtaş ile sözleşmesini feshettiği ve TSM Enerji ile anlaştığı açıklandı. Projenin hissedarlarından Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu’nun (Rosatom) ANGS için 15 milyar dolarlık yatırımının 5 milyar dolarlık bölümünün aktarıldığı; kalan tutarın ise gelecek hafta sonuna kadar gönderilmesinin beklendiği bildirildi.

Akkuyu Nükleer ile ilgili hikayeler